Buty barefoot – wszystko, co musisz wiedzieć o najnowszym trendzie

Jaki zamysł towarzyszył producentom w trakcie projektowania takiego obuwia, jak radzi sobie stopa w butach barefoot i czy to dobry wybór dla wszystkich dzieci? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym wpisie.

Od kilku lat na rynku oferującym obuwie dziecięce (i nie tylko dziecięce) pojawia się coraz więcej marek proponujących buty typu “barefoot” – ta zbitka wyrazowa oznacza nic innego jak bose stopy. Stoją one w kontrze do równie dużej ilości butów “profilaktycznych”, ortopedycznych i innych mających uchronić dzieci przed ewentualnymi wadami stóp.

Po sieci krąży zdjęcie, które dokładnie pokazuje, jaka jest różnica

But granatowy – standardowa szerokość pokazuje, jak ściśnięte są paluszki w bucie i but biały: barefoot

(jeżeli znacie autora tego zdjęcia, proszę podeślijcie mi)

Buty typu barefoot to takie, które:

• ma odpowiednią szerokość przodostopia (miejsce na paluszki i przednią część stopy),
• posiada elastyczną i cienką podeszwę, która ulega siłom skręcającym nie tylko wszerz, ale też wzdłuż,
• pozwala się dopasować do stopy za pomocą odpowiedniej ilości rzepów lub sznurówek,
• zapewnia ochronę przed skaleczeniem, urazami,
• jest lekkie,
• jest zbudowane z naturalnych lub przewiewnych materiałów,
• nie jest profilowany (nie posiada wkładki), nie znajdziemy w nim “obcasa” ani platformy pod piętą, ani zbędnych usztywnień.

Jaka jest idea butów barefoot?

Podstawowa idea jaka przyświeca producentom takich butów to jak najmniejsza ingerencja w naturalny cykl chodu dziecka, które chodzi boso. Stopa ma mieć miejsce na swobodne ruchy we wszystkich płaszczyznach. W tym miejscu warto przypomnieć, że ruch stopy odbywa się w trzech płaszczyznach:

• strzałkowej (przód – tył: ruch zgięcia i wyprostu stawu skokowego górnego),
• czołowej (prawo – lewo: ruchy boczne kości stępu ruchy ewersji i inwersji w stawie skokowym tylnym),
• poprzecznej (ruchy skrętne: odwodzenie i przywodzenie stopy w stawie skokowym przednim).

Wszystkie ruchy opisane powyżej składają się na trójpłaszczyznowe ruchy supinacji i pronacji stóp, które występują podczas naturalnego cyklu chodu na boso. Policzmy lub wyobraźmy sobie mnogość ruchów, które opisałam w powyższym akapicie, a później spróbujmy tą mnogość zapakować w but narciarski. Tak mniej więcej wygląda stopień swobody ruchu stopy włożonej w klasyczne, z reguły sztywne buty dla dzieci.

Prawidłowy rozwój stopy dziecka opisałam we wpisie “Stopa Dziecka” do którego lektury serdecznie odsyłam, poniżej chciałabym zwrócić uwagę na kilka dodatkowych aspektów, ważnych ze względu na wpływ jaki ma ustawienie stopy na całe ciało.

Podczas prawidłowej, trójpłaszczyznowej pracy stóp w całym cyklu chodu zaangażowane są liczne mięśnie stopy, podudzia, uda, miednicy a także wyżej: brzucha i tułowia. Ciężki, sztywny but będzie powodował zmianę pracy całego łańcucha biokinematycznego kończyny dolnej, a co za tym idzie wyżej – również tułowia.

W ramach eksperymentu proponuje pochodzić chwilę we wspomnianych wcześniej butach narciarskich, lub chociaż cięższych zimowych traperach – da to dobre poczucie tego jak pracuje stopa i ciało w sztywnych butach.

Przypomnę tylko najprostszy test butów dla dzieci:

Porównujemy jak dziecko chodzi boso, a jak w wybranych butach – różnica powinna być jak najmniejsza.

Dodatkowym argumentem idącym za wyborem tego typu obuwia jest bodźcowanie sensoryczne stóp. Stopa ma ponad milion receptorów czucia powierzchownego, które odpowiedzialne jest za odbiór wrażeń czuciowych z podeszwy stopy.

W trakcie chodu po różnych podłożach układ nerwowy odbiera sygnały z powierzchni po której stąpa dziecko, ucząc się w ten sposób dostosowania reakcji równoważnych i posturalnych w odpowiedzi na różnorodne bodźce.

Możemy sobie tylko wyobrazić jak ograniczony będzie dopływ tych informacji do mózgu dziecka w sztywnym bucie z grubą podeszwą.

Dla jakich dzieci obuwie barefoot jest odpowiednie?

• U dzieci rozpoczynających samodzielne chodzenie,
• U zdrowych dzieci bez rozpoznania choroby typu neurologicznego, ortopedycznego,
  genetycznego, patologii narządu ruchu (wady postawy, zaburzenia rozkładu napięcia
  mięśniowego, wady wrodzone stóp/kończyn dolnych),
• Takie buty możemy zaoferować również dzieciom z wadami postawy- gdy
  fizjoterapeuta/lekarz nie widzi przeciwwskazań.

Kiedy będziemy unikać barefoot

• U dzieci z poważnymi, leczonymi deformacjami narządu ruchu – korzystających z wkładek korekcyjnych lub ortez np. ze względu na wady stóp lub inne choroby (np. stopa płasko-koślawa, mózgowe porażenie dziecięce, choroby genetyczne). Pamiętajmy jednak żeby również w takich przypadkach kwestię obuwia omówić z lekarzem/terapeutą- nie każda deformacja i choroba wyklucza obuwie barefoot.

Autorką wpisu jest Karolina Bojdo, fizjoterapeutka neurorozwojową, terapeutka Integracji Sensorycznej, ręki, trójpłaszczyznowej terapii wad stóp.

Prowadzi gabinet fizjoterapii dziecięcej w Katowicach, współpracuje z lokalnymi centrami rehabilitacji oraz przychodniami wielospecjalistycznymi. Zajmuje się diagnozą i terapią dzieci oraz dorosłych. Na swoim profilu na instagramie oraz Facebooku dzieli się z obserwującymi informacjami na temat fizjoterapiiziecięcej oraz stomatologicznej:

https://www.facebook.com/fizjobojdo

Polecane marki butów barefoot dla dzieci:

• Froddo
• D.D.Step (niektóre modele)
• Be Lenka
• Bundgaard
• Bar3foot (polskie)
• Magical shoes (polskie)
• Koel
• B Lifestyle
• Tikki

Marki butów barefoot dla dorosłych:

• Groundies
• Be Lenka
• Magical shoes (polskie)
• Feel grounds

We wrześniu kiedy robiłam przegląd Kapcie do szkoły, kupiłam Julkowi właśnie barefoot i jestem z nich bardzo zadowolona. Są bardzo wygodne, jakość jest świetna. Po kilku miesiącach nadal wyglądają jak nowe. Mamy dokładnie ten model:

Buty Barefoot KLIK

A tu zobaczcie najnowszy wpis Kapcie do przedszkola i szkoły – przegląd miękkich modeli

a tu Buty na wiosnę dla dzieci

Bibliografia:

1. Hollander K, van der Zwaard B, de Villiers JE, et al. “The effects of growing up habitually
   barefoot on foot mechanics and motor performance in children and adolescents.” Journal of
   Foot and Ankle Research:
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5010736;
2. B. Zukunft-Huber „Trójwymiarowa manualna terapia wad stóp u dzieci” wyd. 3, Edra
   Urban&Partner, Wrocław 2020, str.9-27, 51-52
3. https://bieganieoczamifizjoterapeuty.wordpress.com/2012/01/30/pronacja-i-supinacja-1/
4. I. Ghanem, A. Massaad, A. Assi, M. Rizkallah, A. J. Bizdikian, R. El Abiad, R. Seringe, V.
   Mosca, P. Wicart “Understanding the foot’s functional anatomy in physiological and
   pathological conditions: The calcaneopedal unit concept” Journal of Children’s Orthopaedics:
   https://journals.sagepub.com/doi/10.1302/1863-2548.13.180022